Vojsava  Demaj (Dajko }

( Profil )

Përpjekja për zhdukjen e analfabetizmit pas Luftës së Dytë Botërore ishte e madhe. Kudo kishte skamje, por dëshira për të përhapur dije ishte e madhe. Janë fakte që bëjnë të njohur kontributin e mësuesve të Kurveleshit.. Është me interes të tregonim se kujtimet për këto vite, vlerësojnë sakrificat e mësuesve, seriozitetin e dëshirën për punë të mira, dashurinë për profesionin fisnik. Vitet kalojnë, por nuk do të harrohet durimi, këmbëngulja, vështirësitë me shqetësimin e vazhdueshëm për ambiente të përshtatshme, mungesat e mjeteve, frekuentimin i nxënësve e mbarvajtjen e mësimeve. Ishte koha kur nevojat për arsimtarë ishte e madhe me hapjen e shkollave në ç’do fshat. Mjaftonte të kishin arsimin e mesëm. Jo pak prej tyre patën në fillim vështirësi të përballonin jetën e fshatit. Një sërë pyetjesh zinin vënd në mëndjen e tyre, se si do të ishte vendbanimi, si do të ishin njerëzit e mbi të gjitha si do të përballonin kohën aty. Ishin vite që mungonin shumë gjëra. Mungonte komunikacioni baza didaktike etj. Ndërsa Vojsava do të thyente mite, tabu patriarkale, të vjetra lënë nga regjimet e kaluara.  Vojsava Dajko do të jepte mësim! Ajo erdhi në jetë  më, 24.03.1949  nga dy prindër të urtë, të ndershëm, puntorë, babai Majko dhe mamaja Farfuri. Konaku u mbush plot. Tek shikonin fëmijët e tyre që rriteshin atyre u ndriste nuri. Plotë pesë djem, Lutfiu, Neimi, Sejdiu, Shaqua, Veledini dhe vajazt Vojsava dhe Vitua. Po le të ndalemi pak tek Vojsava. Jeta e saj  do të ishte e vështirë. Ajo në moshë fare të vogël, në klasën e shtatë  do të humbiste babain!  Tradita dhe kujdesi për Vojsavën do të ishin maksimal. Sejdi Dajko do të kujdesej për shkollimin dhe rritjen e saj. Arësimi 7 vjeçar do ta kryente në fshatin e lindjes në Nivicë. Më vonë arsimin e mesëm do ta vazhdonte në shkollën pedagogjike në  Gjirokastër, në  vitin 1963_1967. Pas përfundimit të arsimit të mesëm, ajo nuk do të mjaftohej me kaq!  Shkolla kishte kërkesa të reja në mësimdhënje. Ndaj ajo do të niste studimet e larta në Elbasan.  Punën  e parë do ta niste në vëndlindje në  Nivicë, në degën e saj të preferuar  gjuhë - letërsi. Vojsava rritej profesionalisht, por edhe në moshë. Ndaj erdhi momenti! Ishte Gëzim Demaj nga  fshati Shalës i Tepelenës, ai, që do t’ja rrëmbente zemrën. Martesa erdhi. Ajo u vendos në Rrogozhinë ku krijoi edhe çerdhen e saj duke shtuar vatrën e tyre me  tre  fëmijë  të mrekullueshëm, Armando, Entela dhe Arlinda. Armando ka përfunduar doktoraturën në Portugali dhe sot është  pedagog në Universitetin “Epoka” në Tiranë, ndërsa vajzat edhe ato të shkolluara, punojnë në sektorë të ndryshëm duke dhënë edhe ato kontributin e  tyre në shoqëri. Vojsava, një grua e  pashme, plot hire, e thjeshtë dhe e pa  lodhur, do të punonte në Rrogozhinë në mësimdhënje në degën e bukur, që ajo, aq shumë e donte,  Gjuhë – Letërsi, deri sa doli  në  pension në vitin  2003. Pastaj  do të zhvendosej në Tiranë ku do ti përkushtohej familjes për ti qëndruar pranë, për të rikoperuar gjithë kohën e humbur gjatë viteve të punës. Tek shkruaj e kujtoj mësuese Vojsavën, këtu kujtoj e më  vjen ndërmënd poezia e njohur e poetit Llazar Siliqi :” Edhe kur krytë do na mbulojnë thinjat, ndërmënd do të sjellim një emër nderues, emrin e dashur, emrin e bukur, emrin e thjeshtë, por të madh, Mësues!”. Mbase u bë ca kohë që jemi shkëputur nga shkolla apo që kur kemi komunikuar me ish-mësuesen tonë, por kujtimet mbeten njëlloj si atëherë! Urime, jetë të gjatë, qofsh  e nderuar dhe e respektuar deri në pafundësi mësuese Vojsava! Më poshtë do t’ju sjell një foto me  ish mësues të shkollës tetë vjeçare në, Nivicë të Tepelenës

Nga e djathta në të majtë. Ulur; Zaçe Veshi, Fein Xhebro, në këmbë Razie Xhakaj. Hulusi Runa,Vojsava Dajko, Mehmet Shehaj, Bedri Balili, Merushe Malaj, Iljas Bresho.

Mësuesi im i klalsës së parë

Mehmet Shehu

(Portret)

Sa herë jam menduar ti shkruaj dy rreshta për sinonimin e mirënjohjes, e ku mund të  qëndrojë ai më mirë, përveçse  tek fjala “Mësues”. Kjo fjalë e artë, që në  të  gjitha gjuhët e botës  përkthehet, “Respect -Dritë -Dashuri.” Ne, në  rininë  e hershëme, kur ishim në  botën e pafajshëme të  fëmijëve jemi rritur sigurisht, me një  mësues, nga ku nisëm hapat e parë  në  jetë. Venat e trurit njerzor i kanë  rrënjët  aty në  kopështin e shkollës. Kjo fjalë  e madhërishme,  qëndron aq lartë, sa vjen tek ne edhe si “mëmë  e atë”. Sot numërojmë  vitet tanë  të  lodhur e rënduar nga puna në  vijëborat e rrudhave,  sjellim në  kujtesë  ato netë  pa gjumë,  ku shfletonim libra e fletore, faqe më  faqe, ku lyenim duart me penën e ngjyer në  goglat e bojës. Tek shikoj këtë  portret, ngulur sytë  kushedi se ku, ata dy sy zhbirilues që kërkojnë  të depërtojnë në të ardhmen për të cilën kishte ëndërruar. Rruga është e gjatë dhe pengesat e kohës nuk do ta ndalnin për të ushtruar misionin që kishte marrë për sipër, atë të mësimdhënjes! Ja ashtu e përfytyroj si sot, mësues Mehmetin, të rreptë, por të dashur, me një veshje të rregullt, me këpucët llustrafinë të cilat i shëndrisnin edhe pse bënte 20 minuta rrugë plot baltë, e sidomos ajo e vëndit në “qafë të vreshtave” që zor të shkolitej nga këmba. Ishte viti 1967, vit, ku do të nisnim klasën e parë, por do të ishte pikërisht mësues Mehmeti ai, që do të na priste. Shkolla ishte e re,  klasa të bukura, por elektifikimi zonës nuk kishte përfunduar. Kandili ishte ai që do të na vinte në ndihmë në ditët e errta të dimrit. Klasa ishte plot 32 nxënës bangat e reja, muret e rinj, lyer në të bardhë. Ja kështu e nisëm rrugën tonë drejt dijes. Rriteshim ne e së bashku me ne edhe mësuesi. Metodat didaktike të mësimdhënjes nuk janë sikurse sot, ashtu si edhe mjetet  didaktike, që mungonim. Më kujtohet si sot, krahas druve që çonim në shkollë për ngrohje, ne çonim edhe një shkop dru thane, i cili i shërbente mësuesit për gabimet tona. A thua se aty gjente vend shprehja, “druri ka dalë nga xheneti” e megjithatë mësimi vazhdonte normal e gjërat e reja po na nguliteshin në kokë, nga etja për dije. Mehmeti erdhi në jetë në vitin 1936 nga dy prindër, Seit  Shehu dhe Kadrije Shehu. Ata sollën në  jetë  edhe katër fëmijë të tjerë, Samiu, Hanëmja dhe Sadiku ndërsa njëri nuk mundi ti gëzohej  jetës. Fëmijëria erdhi e vështirë.  Mehmeti i nisi mësimet e para në shkollën fillore në Nivicë, dhe më vonë në kursin një vjeçar për pedagogji  me rezultate të kënaqëshme. Fillimisht do të niste punë  në zonën e Mesaplikut të Vlorës e më pas në fshatrat, Salari  dhe  Progonat të rrethit Tepelenë. Pas kthimit nga shërbimi detyruar ushtarak do të  vazhdonte të ushtronte detyrën e mësimdhënjes në fshatin e tij të lindjes në Nivicë, deri në daljen në pension. Ishte tepër rigoroz dhe i përkushtuar. Nga martesa me Nusreten një bijë Golëmase, ai do te sillte në jetë plotë, pesë fëmijë, Trëndelina, Araniti, Engjëllushja, Luljeta dhe Santiliana. Ai ishte një prind i përkushtuar, në rritjen dhe edukimin e fëmijëve. Edhe pse u përpoq me ç’do mënyrë, nuk mundën ta mbanin dot në jetë njërën prej tyre, Engjëllushen, që siç  shikohet edhe nga vetë emri, ajo ishte e dërguar si një ëngjëll nga zoti dhe tani, ai e ktheu në gjirin e tij duke lënë mbrapa trashëgimtarët e saj për t’ju thënë se unë jam sërish aty. Kjo humbje jete  në moshë fare të re i la të  pikëlluar të dy prindërit, vëllain dhe motrat. Vetë Mehmeti, pas daljes në pension qëndroi në fshatin e tij të  lindjes  në Nivicë, deri sa një sëmundje e rëndë do ti ndalonte tik-takun e zemrës. I tillë do të ngelet  Mehmeti në memorjen e ne nxënësve të tij të klasës së parë dhe të gjithë atyre që e kanë njohur  dhe kanë jetuar e punuar bashkarisht. I admirojmë këta misionarë edhe pse na kanë ndihmuar të ecim në jetë edhe pse nuk na vjen mirë,  pasi mësuesi gjithmonë fillon me gjetje  gabimesh! Ishin këta misionarë që korigjonin gabimet tona të padijes. E, kjo është pjesa për të cilën ne, duhet të krenohemi me ta. Jeta e tyre nuk ishte vetëm e shkollës, mësimdhënjes, por ata merrnin pjesë aktive në jetën shoqërore. Për të treguar këtë do ta ilustroj me një foto nga aktiviteti i shkollës Nivicë.

Nga e majta në të djathtë ulur, Jonuz Taraj, Neki Ҫako, Xhevair Skëndaj, Zaho Kukaj, në  këmbë, Bilbil Xhoshi, Mato Matuka,  Alem Kuka, Mehmet Shehu, Kujtim Matuka, Arap Kuka,,Napolon Gumeni, Rakip Bana.